شناخت روش های مرسوم برای لجستیک و انواع آن، برای هر مدیر کسب و کاری لازم است. چرا که تعریف لجستیک و طراحی هوشمندانه آن برای هر بیزنس، قدمی حیاتی و بسیار مهم محسوب می شود. در این نوشته قصد داریم به معرفی لجستیک و انواع آن، مزایای لجستیک و ویژگی های آن بپردازیم. با تی اکسپرس همراه باشید.
لجستیک چیست؟
به مدیریت کردن فرایند جمع آوری کالا، ذخیره و انبارداری کالا و انتقال آن ها از مبدا به مقصد، لجستیک گفته می شود. لجستیک در واقع بخشی از زنجیره تامین یا همان Supply Chain است. زنجیره تامین شامل مجموعه تمام فعالیت هایی است که که یک سازمان برای ارائه خدمات یا کالا به مشتریان نیاز دارد.
لجستیک در تعریف قدیمی تر آن، بخشی از علوم نظامی است که به حمل و نقل افراد و تجهیزات ارتش اختصاص دارد. لجستیک اصطلاحی برگرفته از علوم نظامی است و استانداردهای امروزی آن، از نیاز صنایع نظامی به توسعه و پیشرفت نشات گرفته است؛ در حالی که امروزه یک صنعت مستقل با استانداردهای مشخص می باشد.
نقش مدیر لجستیک چیست؟
مدیر لجستیک به طور کلی وظایف زیر را بر عهده دارد:
- پرورش روابط تجاری مناسب با مشتریان و تامین کنندگان
- تعیین مقصد برای مواد، کالاها و تجهیزات تولید شده توسط شرکت
- شناسایی درست مهم ترین نیازهای مشتریان و برقراری ارتباط با آن ها
- اطمینان از عملکرد درست سیستم در برطرف کردن نیاز مشتری
- شناسایی بهینه ترین و مناسب ترین روش برای حمل و نقل کالاها
- ارزیابی منظم سیستم لجستیک و تلاش برای اصلاح و به روز رسانی همیشگی آن
- تنظیم برنامه های لجستیکی
- ارزیابی داده های عملکردی شرکت و تنظیم راه حل های بهینه کننده عملکرد آن
- ارائه پیشنهادات درست و مناسب به تامین کنندگان، مشتریان و مدیریت در جهت بهبود فرایند لجستیک
- پیشبرد سیستم لجستیک بر مبنای آخرین و به روز ترین پیشرفت های تکنولوژی و روش های جدید مدیریتی
- مدیریت انبار و اجرای هماهنگی ها و برنامه ریزی ها برای بهینه سازی سفارش های مشتریان
مدیر لجستیک کسی است که بر اجرای درست فرایند تامین، توزیع کالا، حمل و نقل کالا و روش درست ذخیره و انبارداری کالاها نظارت می کند. در حقیقت مدیر لجستیک مهم ترین نقش را در لجستیک و زنجیره تامین یک سازمان به عهده می گیرد.
یک مدیر لجستیک باید چه مهارت هایی داشته باشد؟
مدیر لجستیک باید دارای مهارت های زیر باشد:
- برنامه ریزی درست و پیش بینی آینده: مدیر لجستیک با طراحی یک نقشه راه درست و پیش بینی فرایند لجستیک و مسائل و مشکلات آن از ابتدا تا انتهای راه، تلاش می کند تا مشکلات را قبل از به وجود آمدن برطرف کند.
- انعطاف پذیری و سازگاری با شرایط: در هر بخش از مسیر، ممکن است مشکلاتی به وجود بیایند که مدیریت فرایند لجستیک را دچار چالش کند. مدیر لجستیک باید در این مواقع بدون هیچ مشکلی، بهترین و بهینه ترین راه حل جایگزین را پیدا کرده و سازمان را از آن مخمصه عبور دهد.
- ایجاد آرامش برای کارکنان: فشار کاری بالا در هر لحظه از کار می تواند افراد را از لحاظ جسمی و ذهنی خسته کند. مدیر لجستیک باید به موقع این مشکل را مشاهده کرده و توان نیروهای تحت عملکرد خود را در لحظات پرتنش به خوبی مدیریت نماید.
- صداقت: وجود یک رابطه صادقانه با سایر کارکنان از شروط موفقیت در اجرای فرایندهای مدیریتی است. کارکنان باید درک درستی از علت تصمیمات مدیر لجستیک داشته و بتوانند با شرایط به خوبی سازگار شوند. این امر فقط در صورت ارتباط صادقانه با آن هاست که میسر می شود.
- مدیریت زمان و بودجه: در بسیاری از مواقع، زمان اجرای یک کار با محدودیت هایی رو به روست. همچنین تمامی سازمان ها می خواهند با کمترین هزینه ممکن، کار را به انجام رسانده تا سود بیشتری عایدشان گردد. مدیریت این مسائل نیز به عهده مدیر لجستیک است.
لجستیک بر چه اساس بنا شده است؟
سه فاکتور اساسی لجستیک را می توان به صورت زیر تعریف کرد:
1.صرفه جویی در هزینه های تامین، انبارداری و توزیع.
2. تامین نیاز های مشتری به بهترین روش ممکن و کسب رضایت آن ها به شکلی که به افزایش فروش منجر شود.
3. استفاده از روش هایی که به شرکت شما، مزیتی رقابتی در سیستم تامین، انبارداری و توزیع نسبت به رقبا بدهد.
انواع لجستیک
با توجه به تعاریف حوزه های اقتصاد کلان و اقتصاد خرد، لجستیک را به طور کلی به دو دسته ی لجستیک کلان و لجستیک خرد تقسیم می کنند؛ اما انواع لجستیک فراتر از این دو دسته است و شامل 12 مورد زیر می شود:
- لجستیک کلان
- لجستیک خرد
- لجستیک مقدم
- لجستیک درونی
- لجستیک تالی (بیرونی)
- لجستیک معکوس (Reverse Logistics)
- لجستیک سبز (Green Logistics)
- لجستیک کسب و کار (Business Logistics)
- لجستیک نظامی (Military Logistics)
- لجستیک توزیع (Distribution Logistics)
- لجستیک تولید (Production Logistics)
- لجستیک اضطراری (Emergency Logistics)
1. لجستیک کلان
به طور کلی، هر فرآیند لجستیکی که در حوزه های فرابنگاهی (فراسازمانی) قرار گیرد، لجستیک کلان است. لجستیک کلان بر روی مسائل کلان لجستیک، از جمله لجستیک بین الملل و لجستیک تجاری تمرکز می کند.
لجستیک تجاری را می توان فونداسیون تجاری هر کشوری دانست. این نوع از لجستیک به فرآیند های تجاری ضروری اختصاص می یابد؛ از فرآیند هایی همچون انبارداری، تبادلات مرزی و امور گمرکی گرفته تا فرآیند هایی مثل روش های توزیع درون کشوری و بین المللی.
